
فناورینانو واژهای است کلی که به تمام فناوریهای پیشرفته در عرصه کار با
مقیاس
نانو اطلاق میشود. معمولاً منظور از
مقیاس
نانوابعادی در حدود
1nm تا
100nm میباشد. (1
نانومتر یک میلیاردیم متر است).
اولین جرقه فناوری نانو (البته در آن زمان هنوز به این نام شناخته نشده
بود) در سال 1959 زده شد. در این سال
ریچارد
فاینمن طی یک سخنرانی با عنوان «
فضای
زیادی در سطوح پایین وجود دارد» ایده فناوری نانو را مطرح
ساخت. وی این
نظریه را ارائه داد که در آیندهای نزدیک میتوانیم مولکولها و اتمها
را
به صورت مسقیم دستکاری کنیم.
واژه فناوری نانو اولین بار توسط
نوریوتاینگوچی استاد دانشگاه علوم توکیو در سال 1974 بر زبانها
جاری
شد. او این واژه را برای توصیف ساخت مواد (وسایل) دقیقی که تلورانس
ابعادی
آنها در حد نانومتر میباشد، به کار برد. در سال 1986 این واژه توسط
کی
اریک درکسلر در کتابی تحت
عنوان : «
موتور
آفرینش: آغاز دوران فناورینانو»بازآفرینی
و تعریف مجدد شد. وی این واژه را به شکل عمیقتری در رساله دکترای خود
مورد
بررسی قرار داده و بعدها آنرا در کتابی تحت عنوان «
نانوسیستمها
ماشینهای مولکولی چگونگی ساخت و محاسبات آنها» توسعه داد.
تفاوت اصلی فناوری نانو با
فناوریهای
دیگر در مقیاس مواد و ساختارهایی است که در این فناوری مورد استفاده قرار
میگیرند.
البته تنها کوچک بودن اندازه مد نظر نیست؛ بلکه زمانی که اندازه مواد دراین
مقیاس
قرار میگیرد، خصوصیات ذاتی آنها از جمله رنگ، استحکام، مقاومت خوردگی و
... تغییر
مییابد. در حقیقت اگر بخواهیم تفاوت این فناوری را با فناوریهای دیگر به
صورت
قابل ارزیابی بیان نماییم، میتوانیم وجود "عناصر پایه" را به عنوان یک
معیار ذکر کنیم. عناصر پایه در حقیقت همان عناصر نانومقیاسی هستند که خواص
آنها در
حالت نانومقیاس با خواصشان در مقیاس بزرگتر فرق میکند.
اولین و مهمترین عنصر پایه، نانوذره
است. منظور
از نانوذره،
همانگونه که از نام آن مشخص است، ذراتی با
ابعاد نانومتری در هر سه
بعد میباشد. نانوذرات
میتوانند از مواد مختلفی تشکیل شوند، مانند
نانوذرات فلزی،
سرامیکی، ... .